Палітвязні

Таццяна — сузаснавальніца школы маладых менеджэраў публічнага адміністравання Sympa, экспертка даследчага праекта Bipart, магістар паліталогіі.

Яна была затрымана ў Мінску ноччу з 28 на 29 чэрвеня 2021 года ў аэрапорце пры праходжанні пашпартнага кантролю на выезд з краіны. Вядома, што Таццяна збіралася ляцець начным рэйсам у Тбілісі. Пазней стала вядома, што яна была затрыманая ў сувязі з узбуджанай крымінальнай справай. Таццяну даставілі ў ІЧУ на Акрэсціна, а праз некалькі дзён перавялі ў СІЗА.

6 лютага 2023 года ў судзе пачалі разглядаць яе справу па абвінавачанні ў «дапамозе дзеянням, накіраваным на захоп улады», «заклікам да дзеянняў, якія наносяць шкоду нацыянальнай бяспецы» і «распальванні сацыяльнай варожасці». 17 сакавіка таго ж года суд у закрытым рэжыме прыгаварыў Таццяну да 10 гадоў пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму.

Сяргей, падпалкоўнік запасу, які ўдзельнічаў у відэазвароце афіцэраў запасу да беларускіх вайскоўцаў, быў затрыманы 16 ліпеня 2021 года пасля ператрусу ў ягоным доме.

Згодна з указам Лукашэнкі, ён быў пазбаўлены воінскага звання пасля 28 гадоў бездакорнай службы ва Узброеных Сілах. Сяргей — шматдзетны бацька чацвярых дзяцей, двое з якіх непаўналетнія.

У снежні 2021 года яго абвінавацілі ў арганізацыі і падрыхтоўцы дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, або актыўным удзеле ў іх. Сяргея прыгаварылі да абмежавання волі без накіравання ў папраўчую ўстанову і вызвалілі ў зале суда.

Ягор быў затрыманы ў лютым 2021 года і пазней асуджаны па справе аб падпале танка Т-72 у складзе ваеннага эшалона на чыгуначнай станцыі ў Сцяпянцы. Па матэрыялах справы, уначы 31 студзеня 2021 года ён кінуў у танк «кактэйль Молатава» з надпісам «АГСБ». Яго дзеянні кваліфікавалі як «акт тэрарызму». Па версіі абвінавачання, Ягор здзейсніў падпал, зыходзячы са сваіх палітычных поглядаў.

У пачатку кастрычніка 2023 года стала вядома, што Ягора перавялі ў СІЗА-1 у сувязі з новай крымінальнай справай, узбуджанай па артыкуле «арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх». Па гэтай справе яго прыгаварылі яшчэ да шасці месяцаў зняволення.

Алесь – старшыня і заснавальнік Праваабарончага цэнтру “Вясна”, былы віцэ-прэзідэнт Міжнароднай федэрацыі за правы чалавека. Лаўрэат прэміі Свабоды імя Андрэя Сахарава і іншых міжнародных праваабарончых узнагарод. Ён пяць разоў вылучаўся на Нобелеўскую прэмію міру і ў 2022 годзе стаў яе лаўрэатам.

Раней Алесь ужо падвяргаўся крымінальнаму пераследу. 4 жніўня 2011 года ён быў арыштаваны пасля таго, як Літва і Польшча перадалі ўладам Беларусі дадзеныя аб ягоных банкаўскіх рахунках. Яму было прад'яўлена абвінавачанне ва ўтойванні даходаў у асабліва буйным памеры. 24 лістапада 2011 года суд прыгаварыў яго да пазбаўлення волі ў калоніі ўзмоцненага рэжыму з канфіскацыяй маёмасці. Алесь сваёй віны не прызнаў, сцвярджаючы, што сродкі выкарыстоўваліся выключна для праваабарончай дзейнасці. Краіны ЕС, ЗША і міжнародныя праваабарончыя арганізацыі прызналі яго палітычным зняволеным, а прысуд — палітычна матываваным. Вызвалены летам 2014 года па амністыі.

14 ліпеня 2021 года Алесь быў зноў затрыманы пасля ператрусу ў кватэры і офісе ў рамках справы па артыкуле "нявыплата падаткаў". У верасні 2022 года гэтая справа была спыненая, аднак яму прад'явілі новыя абвінавачанні — у "кантрабандзе" і "фінансаванні групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак".

У сакавіку 2023 года ён быў асуджаны і прыгавораны да пазбаўлення волі, а таксама да выплаты буйной кампенсацыі. У судзе сваёй віны не прызнаў.

У пачатку лістапада 2023 года Алеся змясцілі ў ПКТ па надуманых прычынах. У красавіку–траўні 2024 года яго вярнулі ў атрад, аднак да яго працягваюць праяўляць павышаную ўвагу. Ён працуе на дрэваапрацоўцы, атрымлівае спагнанні, пазбаўлены перадач, відэазванкоў і карэспандэнцыі. Вядома, што ў выніку мінулай адсідкі ў Бабруйскай калоніі ў яго ўзніклі праблемы са здароўем, якія захоўваюцца.

Валянцін, сябра Рады “Вясны” і віцэ-прэзідэнт Міжнароднай федэрацыі за правы чалавека (FIDH), з'яўляецца адным з найбольш вядомых экспертаў і аналітыкаў у сферы правоў чалавека. Ён актыўна выступае за недыскрымінацыю і супраць смяротнага пакарання, удзельнічаў у міжнародных канферэнцыях, праваабарончых місіях і назіраннях за выбарамі ў краінах АБСЕ.

14 ліпеня 2021 года пасля ператрусу ў кватэры яго павезлі на допыт, пасля чаго пакінулі пад арыштам у межах крымінальнай справы па артыкулах "нявыплата падаткаў" і "арганізацыя дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак".

У верасні 2022 года справа па артыкуле аб нявыплаце падаткаў была спынена, аднак супраць Валянціна вылучылі новыя абвінавачанні — у кантрабандзе і фінансаванні групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак.

27 кастрычніка 2022 года, падчас 41-га Кангрэса Міжнароднай федэрацыі за правы чалавека (FIDH), Валянцін Стэфановіч быў пераабраны віцэ-прэзідэнтам арганізацыі.

У сакавіку 2023 года ён быў асуджаны і прыгавораны да пазбаўлення волі, а таксама да выплаты буйной кампенсацыі. У судзе Валянцін сваёй віны не прызнаў.

Паводле наяўнай інфармацыі, умовы ўтрымання былі ўцяжараныя, і яго перавялі на турэмны рэжым.

Уладзімір, юрыст праваабарончага цэнтру “Вясна” і каардынатар кампаніі “Праваабаронцы за свабодныя выбары”, быў затрыманы 14 ліпеня 2021 года разам з жонкай пасля ператрусу ў іх кватэры. Яго павезлі ў ДФР, а затым на допыт у Следчы камітэт, пасля чаго пакінулі пад арыштам у межах крымінальнай справы па артыкуле "нявыплата падаткаў".

У верасні 2022 года справа па гэтым артыкуле была спынена, аднак супраць Уладзіміра вылучылі новыя абвінавачанні — у кантрабандзе і ў фінансаванні групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак.

Уладзімір з'яўляецца фіналістам Прэміі праваабарончай супольнасці Беларусі за 2022 год у намінацыі "Праваабаронца года".

У сакавіку 2023 года ён быў асуджаны і прыгавораны да пазбаўлення волі, а таксама да выплаты буйной кампенсацыі. У судзе сваёй віны не прызнаў.

Паводле наяўнай інфармацыі, умовы ўтрымання былі ўцяжараныя, і Уладзіміра перавялі на турэмны рэжым.

Антон, валанцёр фонду "Краіна для жыцця" і пошукавага атрада "Анёл", быў затрыманы 9 ліпеня 2021 года ў рамках "аперацыі КДБ па зачыстцы ад радыкальна настроеных асоб" і змешчаны ў СІЗА па абвінавачанні ў фінансаванні дзейнасці экстрэмісцкага фарміравання.

У кастрычніку 2022 года яму прад'явілі абвінавачанне ў "змове з мэтай захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам", а ў лістападзе таго ж года Антон быў прыгавораны да пазбаўлення волі ў калоніі строгага рэжыму.

Руслан упершыню быў затрыманы 10 жніўня 2020 года падчас акцыі пратэсту ў Брэсце супраць фальсіфікацый на прэзідэнцкіх выбарах. Пасля жорсткага збіцця ён патрапіў у лякарню, а затым быў асуджаны на 7 сутак адміністрацыйнага арышту. Пазней у дачыненні да яго распачалі крымінальную справу, але падчас следства ён пакінуў краіну.

Вярнуўшыся ў Беларусь, Руслан паспрабаваў перасекчы мяжу з Еўразвязам, аднак быў затрыманы. У лістападзе 2021 года яго асудзілі за ўдзел у "масавых беспарадках".

У ліпені 2024 года ён быў зноў асуджаны — на гэты раз за "злоснае непадпарадкаванне патрабаванням адміністрацыі папраўчай установы". Па гэтым артыкуле судзяць зняволеных, якія адмаўляюцца ад супрацоўніцтва з адміністрацыяй, на падставе выдуманых парушэнняў.

Ігар упершыню быў асуджаны за тое, што расцягнуў плакат з надпісам: "Пакуль у краіне беззаконне, супраціў — наш абавязак", перакрыўшы рух аўтамабільнага транспарту. Яму прысудзілі буйны штраф.

Пазней яго паўторна асудзілі за абразу ўлады праз каментар у чаце "Маладзечна для жыцця" і прызначылі меру стрымання ў выглядзе "хатняй хіміі". Ігар мае інваліднасць, бо ў яго адсутнічае адна нага.

У канцы 2024 года стала вядома, што Ігар зноўку быў затрыманы і змешчаны пад варту. У ліпені 2025 года яго асудзілі па артыкуле "Садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці", прыгаварыўшы да пазбаўлення волі і буйнога штрафу.

Валерыя — паліталогія, заснавальніца і рэдактарка сайта экспертнай супольнасці "Наша думка", аўтарка і рэдактарка "Беларускага штогодніка", кіраўніца групы экспертаў па маніторынгу "Беларусь у фокусе".

30 чэрвеня 2021 года пасля ператрусу ў яе доме, праведзенага супрацоўнікамі КДБ, Валерыю затрымалі і змясцілі ў ізалятар, пазней перавёўшы ў СІЗА.

6 лютага 2023 года ў судзе пачалі разглядаць яе справу па абвінавачанні ў "дапамозе дзеянням, накіраваным на захоп улады", "заклікам да дзеянняў, якія наносяць шкоду нацыянальнай бяспецы" і "распальванні сацыяльнай варожасці". 17 сакавіка 2023 года суд у закрытым рэжыме прыгаварыў Валерыю да 10 гадоў пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму.

Сяргей, былы начальнік аддзела РУП "Мінскае гарадское агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і зямельным кадастры", быў затрыманы ў чэрвені 2021 года па справе аб размяшчэнні ў тэлеграм-канале асабістых дадзеных супрацоўнікаў Смаргонскага РАУС. Па версіі абвінавачання, з восені 2020 года па люты 2021 года ён перадаў адміністратарам тэлеграм-каналаў персанальныя дадзеныя больш за дзесяць супрацоўнікаў МУС і прадстаўнікоў улады.

У жніўні 2022 года Сяргея прызналі вінаватым па некалькіх крымінальных артыкулах, уключаючы "перавышэнне ўлады або службовых паўнамоцтваў", і прыгаварылі да пазбаўлення волі з пазбаўленнем права займаць пасады, звязаныя з выкананнем арганізацыйна-распарадчых абавязкаў, тэрмінам на 5 гадоў.

Станіслаў, актывіст з Гомеля, быў затрыманы 28 траўня 2021 года пасля таго, як у ягонай кватэры, дзе ён пражываў з бацькамі, сілавікі правялі ператрус. Да гэтага ён тройчы адбываў адміністратыўны арышт па артыкуле 24.23 КаАП РБ за ўдзел у акцыях пратэсту.

Станіслава асудзілі па двух крымінальных артыкулах за ўдзел у счэпцы на Маршы салідарнасці, які прайшоў 20 верасня 2020 года ў Гомелі. Ён адмовіўся падпісваць прашэнне аб памілаванні і адстойваў свае правы нават у цяжкіх умовах зняволення, нягледзячы на праблемы са здароўем. Без яго апекі засталіся непаўналетняя дачка і састарэлыя бацькі, бацька — інвалід.

Вызвалены ў снежні 2023 года, цалкам адбыўшы прызначаны судом тэрмін пакарання.

У снежні 2024 года стала вядома, што Станіслаў зноў затрыманы па новай крымінальнай справе.

Ягор, грамадзянін Расіі, быў затрыманы 4 траўня 2021 года супрацоўнікамі ГУБАЗіКа на здымнай кватэры пасля ператрусу і падвергся жорсткаму збіццю. Цягам сямі месяцаў яго ўтрымлівалі ў СІЗА па абвінавачанні ў «арганізацыі дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак» — за агучванне відэаролікаў і аўдыёпаведамленняў у тэлеграм-канале «АГСБ». Аднак у снежні таго ж года яго асудзілі па артыкулах «распальванне варожасці» і «заклікі да дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Беларусі», прызначыўшы максімальна магчымы тэрмін пазбаўлення волі.

У чэрвені 2022 года ўмовы ўтрымання былі ўзмоцнены, і Ягора перавялі на турэмны рэжым.

Аляксандр быў затрыманы ў студзені 2021 года па справе аб масавых беспарадках і асуджаны па абвінавачанні ва ўдзеле ў тэлеграм-каналах "радыкальнага напрамку", а таксама ў намеры пашкодзіць або знішчыць тры кіёскі "Табакерка".

Людміла — былая генеральная дырэктарка TUT.BY. Працавала ў TUT.BY з 2008 года: спачатку — юрысконсультам, пазней — дырэктаркай. У 2017 годзе ўзначаліла "Тут Бай Медыя".

У траўні 2021 года яе затрымалі ў рамках крымінальнай справы, узбуджанай па абвінавачанні ва ўхіленні ад выплаты падаткаў.

У кастрычніку 2022 года КДБ унёс Людмілу ў спіс "датычных да тэрарыстычнай дзейнасці". Пазней ёй таксама прад'явілі абвінавачанні ў "распальванні варожасці" і "закліках да дзеянняў супраць нацыянальнай бяспекі".

Судовы працэс праходзіў у закрытым рэжыме і доўжыўся больш за два месяцы — усяго адбылося 37 паседжанняў. У сакавіку 2023 года Людміла была прыгаворана да працяглага тэрміну пазбаўлення волі і буйнога штрафу.