Więźniowie polityczni

Według śledczych Nikita został zatrzymany i skazany za rzucenie koktajlem Mołotowa w stronę personelu wojskowego w dniu 10 sierpnia 2020 r. Prokuratura zarzuciła, że butelki zostały ukryte i przekazane mu przez Leonida Kowalowa z propozycją podpalenia budynku, autobusu lub wozu ryżowego. Nikita odmówił składania zeznań, nie przyznał się do winy i zeznał, że w areszcie śledczym przebywał pod presją fizyczną i psychiczną. W chwili aresztowania miał 16 lat i cierpiał na epilepsję.

W lipcu 2021 roku został ponownie skazany na podstawie artykułu „Przemoc lub groźba użycia przemocy” za incydent z udziałem pracowników Aresztu Śledczego. W czerwcu 2022 roku Nikita po ukończeniu 18 lat został przeniesiony do kolonii dla dorosłych, a w sierpniu tego samego roku kara została zaostrzona, trafiając do więzienia.

W lipcu 2024 r. toczył się proces więźnia politycznego za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec administracji kolonii”, co często odnosiło się do więźniów odmawiających współpracy z administracją.

Dmitry został zatrzymany i skazany za rzucenie koktajlem Mołotowa w stronę personelu wojskowego w dniu 10 sierpnia 2020 r. Według śledczych butelki zostały przetransportowane do centrum Homla przez Leonida Kovaleva, który je ukrył, a wieczorem tego samego dnia przekazał je Dmitrijowi i Nikicie Zolotorevów z propozycją podpalenia budynku, autobusu lub wóz ryżowy. Dmitry częściowo przyznał się do winy, tłumacząc, że rzucił „koktajl”, aby zyskać na czasie i uniknąć aresztowania.

W grudniu 2021 r. został przeniesiony do więzienia za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymogów administracji Zakładu Karnego”.

Leonid został zatrzymany i skazany za to, że według śledczych sporządził dwa koktajle Mołotowa, przetransportował je do centrum Homla i ukrył. Wieczorem 10 sierpnia 2020 r. rzekomo odnalazł dwóch sprawców – Dmitrija Korniejewa i Nikitę Zolotoriewa – i wręczył im butelki, proponując podpalenie budynku, autobusu lub wozu ryżowego. Leonid nie przyznał się do winy.

Wiktor został zatrzymany 18 października 2020 r. po proteście „Marsz Partyzancki”. Widząc siły bezpieczeństwa, próbował uciekać, ale został powalony i upadł wraz z policjantem, który doznał złamania. Victor został dotkliwie pobity i trafił do szpitala. Na rozprawie zarzucił stosowanie tortur, ale został skazany za rzekome potrącenie policjanta podczas zamieszek, bez przyznania się do winy.

Latem 2021 roku został ponownie skazany na podstawie artykułu „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymogów administracji zakładu karnego”. Artykuł ten dotyczy więźniów, którzy odmawiają współpracy z administracją oraz za fikcyjne naruszenia. W rezultacie jego łączny wyrok wyniósł 7 lat.

W grudniu 2023 r. zaostrzono warunki przetrzymywania Wiktora i przeniesiono go do reżimu więziennego.

Ekaterina, dziennikarka telewizji Biełsat, relacjonowała na żywo z dziedzińca Placu Przemian, gdzie 15 listopada 2020 r. pokojowi protestujący zebrali się na wiecu protestacyjnym, który odbył się w Mińsku pod hasłem „Wychodzę”. To były ostatnie słowa Romana Bondarenki, który został zamordowany przez siły bezpieczeństwa, a zgromadzeni przybyli, aby uczcić jego pamięć. Ekaterina została zatrzymana wraz ze swoją koleżanką Darią Chultsovą podczas ostrego stłumienia protestu, a później została skazana za „udział w akcjach zbiorowych, które w rażący sposób naruszają porządek publiczny”.

W kwietniu 2022 r. przeciwko Ekaterinie wszczęto nową sprawę karną, która już w lipcu tego samego roku została ponownie skazana, oskarżona o „zdradę” i skazana na osiem lat więzienia na trzy miesiące przed upływem pierwszego wyroku.

Aleksiej został zatrzymany i skazany za posiadanie broni i rzekome przygotowanie jej do masowych zamieszek. W przesłuchaniu oświadczył, że przyznał się jedynie do posiadania broni i nie rozumie, dlaczego proces toczył się za zamkniętymi drzwiami. Aleksiej nazwał oskarżenie o przygotowywanie zamieszek „polowaniem na czarownice”.

Pod koniec grudnia 2021 roku okazało się, że kara dla Aleksieja jest zaostrzona i przenosi się go do więzienia.

Zimą 2024 r. więzień polityczny stanął przed sądem w nowej sprawie karnej za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymogów administracji Zakładu Karnego”. Na mocy tego artykułu więźniowie odmawiający współpracy z administracją są sądzeni za fikcyjne naruszenia.

Paweł został zatrzymany we wrześniu 2020 r. po opublikowaniu nowego filmu. Planował kandydować na prezydenta, ale Centralna Komisja Wyborcza odmówiła jego rejestracji. Paweł został powiernikiem Swietłany Tichanowskiej. Został oskarżony o „podżeganie do niezgody społecznej” w związku z filmem, w którym krytykowano urzędników państwowych, w tym prokuratorów, sędziów i policję.

W listopadzie 2024 r. odbył się kolejny proces więźnia politycznego. Według obrońców praw człowieka Paweł miał zostać zwolniony w grudniu po odbyciu kadencji, jednak z inicjatywy administracji kolonii Bobrujsk nr 2 wszczęto przeciwko niemu postępowanie karne za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymagań administracji zakładu poprawczego.”

Anton został zatrzymany, dotkliwie pobity, a później skazany za uszkodzenie samochodu żony policjanta w Nowej Borowej.

Jego żonie i dzieciom udało się opuścić Białoruś.

W celu uzyskania „niezbędnych zeznań” został zatrzymany i dotkliwie pobity przez funkcjonariuszy GUBOPiK. Nikita został skazany za zamiar wzięcia udziału w proteście przy użyciu koktajlu Mołotowa.

Nikita został aresztowany za spryskanie gazem twarzy funkcjonariusza policji prewencyjnej, gdy ten próbował chronić osobę na proteście. Został pobity, obcięto mu włosy nożem i spryskano mu twarz gazem. W grudniu 2020 r. został skazany na cztery lata ograniczenia wolności, ale prokuratorowi udało się później zwiększyć karę do dwóch i pół roku więzienia. Nikita nie stawił się w sądzie, przekazując przez znajomego, że na sali sądowej zaplanowano arbitralne zatrzymania, grożąc jemu i innym.

Przebywał na przymusowym wygnaniu.

Pod koniec marca 2025 roku okazało się, że Nikita, który ukrywał się przed wyrokiem przez cztery lata, został zatrzymany w Grodnie. Jak poinformowało MSW, mężczyzna został zatrzymany, nie miał przy sobie dokumentów, dlatego został poproszony o udanie się na posterunek. Nikita stawiał opór policjantom i rzekomo złamał rękę jednemu z nich. Podaje się, że mężczyzna był poszukiwany za rzekome „rozpylenie kanistra z gazem w twarz funkcjonariuszom organów ścigania” w sierpniu 2020 roku. Za to wszczęto przeciwko niemu postępowanie karne. Opuścił kraj, ale następnie nielegalnie wrócił na Białoruś.

Od 13 maja 2025 r. nie ma żadnych informacji o więźniu politycznym. Zakaz korespondencji i przesyłek do niego. Brak również informacji o sprawie Nikity i terminie rozprawy. Ponadto informuje się , że śledczy w sprawie więźnia politycznego ma zakaz informowania krewnych i przyjaciół Nikity o stanie i postępach w sprawie.

Oleg został zatrzymany i skazany za „pobicie” policjanta podczas marszu ulicznego w Witebsku w dniu 13 września 2020 r. We wrześniu 2021 r. został przeniesiony do więzienia za „naruszenie przepisów”.

W sierpniu 2022 r. Oleg został ponownie skazany za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymogów kierownictwa zakładu poprawczego” i dodano mu kolejny rok pozbawienia wolności.

25 lipca 2023 r. więzień polityczny został ponownie uznany winnym „nieposłuszeństwa wobec żądań administracji” i skazany na kolejny rok więzienia.

We wrześniu 2024 r. odbyła się kolejna rozprawa w sprawie karnej przeciwko Olegowi za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymogów administracji Zakładu Karnego” – zarzut często stawiany więźniom, którzy odmówili współpracy z administracją więzienną.

Przez cały okres odbywania kary Oleg znajduje się pod ciągłą presją. Regularnie trafia do celi karnej, gdzie przez kilkadziesiąt dni przetrzymywany jest w izolacji.

Został skazany za rzucenie koktajlem Mołotowa w stronę sił bezpieczeństwa podczas protestu, który odbył się 10 sierpnia 2020 r. w Baranowiczach.

Nikita został aresztowany w październiku 2019 roku i skazany za ataki na budynki Aresztu Śledczego nr 1 oraz Sądu Miejskiego w Mińsku, dokonane w ramach solidarności z więźniami politycznymi. Początkowo został skazany na siedem lat więzienia, ale w wyniku apelacji wyrok skrócono do czterech lat. W maju 2020 roku Nikita został przeniesiony do zakładu karnego.

W marcu 2022 roku został ponownie skazany za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec żądań administracji zakładu karnego” – zarzut często stawiany więźniom odmawiającym współpracy z władzami więziennymi. W marcu 2023 roku został ponownie przeniesiony do zakładu karnego.

Przez cały okres pobytu w więzieniu Nikita był poddawany nieustannej presji. Często trafiał do izolatki, gdzie przez dziesiątki dni przebywał w izolacji. Nie pozwolono mu na odwiedziny rodziny, ograniczono mu dostęp do korespondencji, a jego rzeczy osobiste zostały skonfiskowane. W odpowiedzi na trudne warunki, Nikita protestował głodówkami i odmową spełniania żądań władz. Regularnie wymierzano mu również kary za drobne wykroczenia, takie jak odmowa sprzątania dziedzińca czy komunikacji między celami.

Trzy miesiące przed zwolnieniem, w lutym 2025 r., Nikita stanął przed sądem po raz kolejny, oskarżony o „złośliwe nieposłuszeństwo wobec żądań administracji zakładu karnego”, w wyniku czego został skazany na kolejny rok więzienia.

Do grudnia 2024 r. Nikita spędziła w sumie 568 dni w odosobnieniu, w tym dwa miesiące ciągłej izolacji.

Na początku grudnia 2025 r. Nikita spędziła 648 dni w izolacji.

Nikołaj jest liderem niezarejestrowanej Białoruskiej Partii Socjaldemokratycznej (Narodnaja Hramada), byłym kandydatem na prezydenta, podpułkownikiem w stanie spoczynku i doktorem inżynierii. Był jednym z założycieli Białoruskiego Stowarzyszenia Wojskowego. Był wielokrotnie więziony z powodów politycznych.

W latach 90. organizował protesty, m.in. Mińską Wiosnę i marsz w 1999 roku.

W 2004 roku przewodził ulicznym protestom przeciwko fałszerstwom referendalnym, po czym w 2005 roku został skazany na trzy lata ograniczenia wolności. W wyniku amnestii ogłoszonej z okazji 60. rocznicy Dnia Zwycięstwa, jego wyrok został skrócony o rok. W 2010 roku brał udział w kampanii prezydenckiej i protestach w Mińsku, po czym został aresztowany i skazany w 2011 roku na sześć lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. W styczniu 2012 roku i maju 2015 roku jego wyrok został podwyższony, co doprowadziło do uwięzienia. Został zwolniony w sierpniu 2015 roku w ramach ułaskawienia.

Po zwolnieniu kontynuował działalność polityczną i udział w protestach ulicznych. W 2016 roku z jego inicjatywy powstał Białoruski Kongres Narodowy. W 2020 roku poparł Swietłanę Cichanouską , żonę innego niezarejestrowanego kandydata, blogera Siergieja Cichanowskiego . Nikołaj został ponownie zatrzymany 31 maja 2020 roku, w drodze na jej pikietę wyborczą. Początkowo został skazany na 15 dni aresztu administracyjnego, ale nigdy nie został zwolniony. Następnie, w grudniu 2021 roku, został skazany za „organizowanie masowych zamieszek”.

Według obrońców praw człowieka oskarżeni w tej sprawie muszą zapłacić odszkodowanie w wysokości 29 milionów rubli.

11 września 2025 roku poinformowano o przymusowym przewiezieniu na Litwę 52 więźniów białoruskiego reżimu. Wśród zwolnionych był Mikołaj Statkiewicz. Mikołaj odmówił jednak opuszczenia Białorusi i musiał wyważyć drzwi autobusu, aby to zrobić. Po kilku godzinach oczekiwania w strefie neutralnej powrócił na Białoruś. Dopiero dwa miesiące później został ponownie aresztowany. Jego dokładne miejsce pobytu nie jest znane.

Siergiej został zatrzymany w ramach śledztwa karnego wszczętego w związku z protestami i starciami mieszkańców Pińska z siłami bezpieczeństwa, które miały miejsce w nocy z 9 na 10 sierpnia 2020 r. Został skazany za udział w „masowych zamieszkach”. Ofiarami w sprawie było 109 funkcjonariuszy policji i funkcjonariuszy, którzy oprócz kary w postaci pozbawienia wolności zażądali od oskarżonego około 530 tysięcy rubli odszkodowania.