Prześladowani z powodów politycznych

Siergiej, były spadochroniarz i współzałożyciel organizacji Paspalitae Rushenne, został zatrzymany za udział w protestach i skazany na areszt administracyjny. Następnie ze względu na toczące się postępowanie karne został zmuszony do opuszczenia Białorusi.

Popularny białoruski bloger i twórca kanału YouTube „Country for Life” Siergiej wyraził chęć kandydowania na prezydenta. Jednak przed rozpoczęciem kampanii wyborczej został aresztowany za zorganizowanie nielegalnej imprezy. Jego żona, Swietłana Tichanowska, złożyła dokumenty w CKW, korzystając z pełnomocnictwa, jednak Siergiej nie został zarejestrowany jako kandydat ze względu na brak jego podpisu. Następnie sama Swietłana została zarejestrowana jako kandydatka. Po zwolnieniu Siergiej został jej powiernikiem i brał udział w zbieraniu podpisów.

29 maja 2020 r. został ponownie zatrzymany podczas pikiety w Grodnie, a następnie skazany na podstawie szeregu zarzutów karnych, w tym „organizowania masowych zamieszek” i „podżegania do nienawiści”. Zdaniem obrońców praw człowieka osoby zaangażowane w „sprawę” mają zapłacić odszkodowanie w wysokości 29 mln rubli.

W sierpniu 2022 r. sąd przekazał Siergiejowi karę więzienia. W lutym 2023 r. został ponownie skazany za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec wymogów administracji zakładu karnego”, co dotyczy więźniów odmawiających współpracy z administracją, w tym za fikcyjne naruszenia. W rezultacie do jego 18-letniego wyroku dodano kolejne półtora roku pozbawienia wolności.

21 czerwca 2025 roku Siergiej został uwolniony po wizycie w Mińsku specjalnego przedstawiciela prezydenta USA Donalda Trumpa – Keitha Kellogga, a następnie natychmiast przewieziony na Litwę.

Igor, konsultant Radia Wolna Europa i administrator kanału Telegram „Białoruś Mózgu”, został aresztowany 25 czerwca 2020 roku pod zarzutem „udziału w grupowych działaniach rażąco naruszających porządek publiczny”. Później jednak został skazany za „organizację masowych zamieszek” w ramach sprawy karnej dotyczącej Tichanowskiego.

Według obrońców praw człowieka oskarżeni w tej sprawie muszą zapłacić odszkodowanie w wysokości 29 milionów rubli.

11 września 2025 roku ogłoszono, że 52 więźniów politycznych białoruskiego reżimu zostało przymusowo przewiezionych na Litwę. Wśród nich byli obywatele krajów europejskich. Wśród zwolnionych był Igor Łosik.

Danila została zatrzymana w ramach postępowania karnego wszczętego po wiecu protestacyjnym, który odbył się 13 września 2020 r. w Brześciu, podczas którego ludzie w kółko śpiewali i tańczyli, a przeciwko nim użyto armatki wodnej. Został skazany za „udział w działaniach zbiorowych rażąco naruszających porządek publiczny”. Zdaniem prokuratury, w wyniku przestoju zajezdni trolejbusowych i autobusowych powstały szkody na kwotę około 660 rubli białoruskich.

Zwolniony 23 października 2021 r. po odbyciu kary orzeczonej przez sąd i deportowany do Federacji Rosyjskiej.

Arsenij został zatrzymany w ramach postępowania karnego wszczętego po proteście, który miał miejsce 13 września 2020 r. w Brześciu, gdzie ludzie śpiewali i tańczyli w kręgu, a wobec nich użyto armatki wodnej. Został skazany za „udział w grupowych działaniach rażąco naruszających porządek publiczny”. Według prokuratury, przestój zajezdni trolejbusowej i autobusowej spowodował szkody o wartości około 660 rubli białoruskich.

W grudniu 2024 r. pojawiła się informacja o zaocznej rozprawie sądowej przeciwko Arsenijowi, w której wnioskowano o zastąpienie ograniczenia wolności karą pozbawienia wolności w kolonii karnej.

Roman został zatrzymany w ramach śledztwa karnego wszczętego po wiecu protestacyjnym, który odbył się 13 września 2020 r. w Brześciu, podczas którego ludzie w kółko śpiewali i tańczyli, a przeciwko nim użyto armatki wodnej. Został skazany za „udział w działaniach zbiorowych rażąco naruszających porządek publiczny”. Zdaniem prokuratury, w wyniku przestoju zajezdni trolejbusowych i autobusowych powstały szkody na kwotę około 660 rubli białoruskich.

Vadim został zatrzymany i skazany za rozbicie szyby w autobusie przewożącym policjantów podczas protestu, który odbył się 10 sierpnia 2020 r. w Berezie.

We wrześniu 2021 roku został ułaskawiony: reżim odbywania kary został zastąpiony „chemią gospodarczą”.

Timur został zatrzymany w ramach postępowania karnego wszczętego po protestach 10 sierpnia 2020 roku w Brześciu przeciwko fałszerstwom wyborczym. Wracając z pracy, został pięciokrotnie postrzelony gumową kulą. Śledczy tłumaczył środek zapobiegawczy brakiem obywatelstwa białoruskiego, mimo że Timur mieszka w kraju z pozwoleniem na pobyt od około 23 lat. Został skazany za udział w „masowych zamieszkach”, a według materiałów sprawy łączna wartość strat wyniosła ponad 27 tysięcy rubli białoruskich.

W czerwcu 2023 roku aktywiści na rzecz praw człowieka dowiedzieli się, że Timur spędził ponad 100 dni w celi karnej, po czym przeniesiono go do celi karnej, a następnie do więzienia.

W lipcu 2024 roku został ponownie skazany za „złośliwe nieposłuszeństwo wobec administracji kolonii”.

11 września 2025 roku ujawniono, że 52 więźniów białoruskiego reżimu zostało przymusowo deportowanych na terytorium Litwy. Wśród nich są obywatele krajów europejskich. Wśród zwolnionych jest Timur Rizapur.

Jelena została zatrzymana w związku ze sprawą karną wszczętą w związku z protestami i starciami mieszkańców Pińska z siłami bezpieczeństwa w nocy z 9 na 10 sierpnia 2020 r. Została skazana za udział w „masowych zamieszkach”. Pokrzywdzonymi w tej sprawie było 109 policjantów i urzędników, którzy oprócz kary pozbawienia wolności domagali się od oskarżonych odszkodowania w wysokości około 530 tysięcy rubli.

Wiadomo, że wobec Eleny stosowana jest przemoc fizyczna i psychiczna, pozbawiono ją wszelkich paczek i możliwości spotkań z bliskimi. Regularnie otrzymuje kary dyscyplinarne i znajduje się w stanie depresji psychicznej. Została również pozbawiona praw rodzicielskich.

12 lutego 2025 roku, dzięki wsparciu Departamentu Stanu USA, Jelena Mowszuk , dziennikarz Andriej Kuzneczik i obywatel USA, którego nazwiska nie ujawniono, zostali uwolnieni. Zostali ułaskawieni przez Łukaszenkę. Warunkiem uwolnienia Jeleny było opuszczenie Białorusi. W przededniu zwolnienia przewieziono ją z Kolonii nr 24 do aresztu śledczego KGB, skąd następnego dnia z maską na oczach przewieziono ją na granicę z Litwą.

Szczegóły wydania zostały ujawnione CNN przez Chrisa Smitha, zastępcę asystenta sekretarza stanu USA ds. europejskich.

„To była operacja specjalna: przekroczyliśmy granicę białoruską, spotkaliśmy się z urzędnikami rządowymi w Mińsku, którzy przekazali nam trzech zatrzymanych. Zabraliśmy ich i przewieźliśmy przez Litwę”.

Smith powiedział, że był to „jednostronny gest” ze strony władz Białorusi, mających na celu poprawę stosunków ze Stanami Zjednoczonymi.

„Łukaszenko nie otrzymał nic w zamian” – zauważył.

Galina została zatrzymana 10 grudnia 2020 roku w ramach postępowania karnego w sprawie „Autuchowicza”, którą władze uznały za „organizatorkę grupy terrorystycznej”. Została oskarżona o udział w „organizacji terrorystycznej” zaangażowanej w podpalenia mienia funkcjonariuszy policji. W trakcie śledztwa Galina była stale zastraszana i zmuszana do składania zeznań. Pisała skargi do prokuratury, ale nie otrzymywała na nie odpowiedzi. Była również przetrzymywana w ciężkich warunkach w celi karnej, co doprowadziło do kilkukrotnej utraty przytomności. Została skazana za „udział w organizacji przestępczej”, „akt terrorystyczny” i „usiłowanie przejęcia władzy”.

Wiosną 2024 roku Galina i dwaj inni oskarżeni w „sprawie” zostali zobowiązani do zapłaty odszkodowania za uszkodzenie mienia policjantów w wysokości ponad 40 tysięcy rubli.

11 września 2025 roku ujawniono, że 52 więźniów białoruskiego reżimu zostało przymusowo deportowanych na terytorium Litwy. Wśród nich są obywatele krajów europejskich. Wśród zwolnionych jest Galina Derbysz.

Przyjaciel rodziny kandydata na prezydenta Wiktora Babariko i koordynator jego grupy inicjatywnej w jednej z dzielnic Mińska został zatrzymany 11 czerwca 2020 r. pod zarzutem uchylania się od płacenia podatków.

W dniu 12 października 2021 roku środek zapobiegawczy wobec Swietłany został zmieniony na pisemne zobowiązanie do nieopuszczania lokalu.

Koordynator grupy inicjatywnej Viktora Babariko został zatrzymany 18 czerwca 2020 r. pod zarzutem uchylania się od płacenia podatków.

W dniu 12 października 2021 roku środek zapobiegawczy wobec Dmitrija został zmieniony na pisemne zobowiązanie do niewychodzenia z domu.

Prawdopodobnie został zatrzymany 19 stycznia 2021 r., a później skazany za komentarz w Telegramie.

Obywatel Ukrainy Michaił został zatrzymany 16 września 2020 r. i spędził siedem miesięcy w Areszcie Tymczasowym w Akrestsinie. Postawiono mu zarzuty udziału w trzech marszach i organizowania działań protestacyjnych za pośrednictwem kanału telegramowego Brave People, w tym pisania znaków protestacyjnych i wieszania taśm z białymi etykietami.

Został zwolniony 16 grudnia 2023 r. po odbyciu pełnej kary, ale natychmiast został ponownie zatrzymany w Mohylewie.

Zwolniony 1 lutego 2024 r. Michaił został zmuszony do opuszczenia Białorusi.

Architekt Wadim został zatrzymany i pobity podczas uroczystości upamiętniających Romana Bondarenki na placu Przemian 15 listopada 2020 r., a następnie trafił do szpitala z obrażeniami. Nie przyznał się do winy, twierdząc, że udział w wydarzeniu był jego obywatelskim obowiązkiem i został skazany za „udział w grupowych działaniach, które rażąco naruszają porządek publiczny”.

Opuścił Białoruś przed rozpoczęciem odbywania kary.

15 marca 2024 r. wszczęto „specjalne postępowanie” przeciwko Vadimowi, a latem oskarżono go zaocznie o „spisek w celu przejęcia władzy”, „współudział w działalności ekstremistycznej” i „utworzenie grupy ekstremistycznej”.